咱想欲做啥款人?



有道德!有智慧!有健康!

我想欲敎恁;我家己嘛猶佇學!

有道德,

做好人的道理第一要緊,

做好代誌的道理,著愛知!

會講好話!

做好行為舉止!

愛有德行,

德智體群美,逐項攏愛學。

 

 

有智慧,毋是學死知識,愛知道按怎運用的智慧。

有健康,身體健康、心理嘛健康!

認真拍拚、專心讀冊、、、、、、、、、、、

 

歹代誌咱袂做:

破壞公物



、糞埽亂擲、吵吵鬧鬧、無規無矩、

無禮無貌、、、、、、




咱人歹代誌毋通做。Lán lâng pháinn tāi-tsì m̄-thang tsò. (我們人壞事不要做。)

我看伊做的歹代誌毋但按呢爾爾。Guá khuànn i tsò ê pháinn tāi-tsì m̄-nā án-ne niā-niā. (我看他做的壞事不只這樣而已。)

你無代無誌歹我創啥?Lí bô-tāi-bô-tsì pháinn guá tshòng siánn? (你沒事兇我幹嘛?) 勸世歌是咧勸人毋通做歹代的。Khuàn-sè-kua sī teh khǹg lâng m̄-thang tsò pháinn-tāi–ê. (勸世歌是在勸人不可以做壞事的。)

伊強押我去做歹代誌。I kiông ah guá khì tsò pháinn tāi-tsì. (他強押我去做壞事。)

 

伊做的彼件歹代誌早慢會破空。I tsò–ê hit kiānn pháinn tāi-tsì tsá-bān ē
phuà-khang. (他做的那件壞事早晚會敗露。) 掠包、搤空、煏空

伊規工攏咧想空想縫,毋知欲做啥物歹代誌。I kui kang lóng teh siūnn-khang-siūnn-phāng, m̄ tsai beh tsò siánn-mih pháinn tāi-tsì. (他整天都在打鬼主意,不知道想做什麼壞事。) 

伊做歹代誌去予我著。I tsò pháinn tāi-tsì khì hōo guá tsang–tio̍h. (他做壞事被我逮到。) 張、掠

做歹代誌會促歲壽。Tsò pháinn tāi-tsì ē tshik-huè-siū. (做壞事會折壽。) 

做歹代誌會萬世袂當超生。Tsò pháinn tāi-tsì
ē bān-sè bē-tàng tshiau-sing. (做壞事會萬世不能超生。) 

是某乜人共人講你的歹代誌的。Sī bóo-mí-lâng kā lâng kóng lí ê pháinn-tāi-tsì–ê. (是某人告訴別人關於你的壞事的。)

好代毋通知,歹代直直來交纏。Hó tāi m̄ thong-ti, pháinn-tāi ti̍t-ti̍t lâi kau-tînn.
(好事、好消息不來報喜,壞事、壞消息卻一直來糾纏。比喻壞事連連。)
 

1袂歹
bē pháinn/buē pháinn
 
2好歹
hó-pháinn
 
3拍歹
phah-pháinn
 
4
pháinn
 
5歹意
pháinn-ì
 
6歹育飼
pháinn-io-tshī
 
7歹空
pháinn-khang
 
8歹款
pháinn-khuán
 
9歹看
pháinn-khuànn
 
10歹看相
pháinn-khuànn-siùnn
 
11歹睏
pháinn-khùn
 
12歹記持
pháinn-kì-tî
 
13歹囝
pháinn-kiánn
 
14歹講
pháinn-kóng
 
15歹人
pháinn-lâng
 
16歹扭搦
pháinn-liú-la̍k
 
17歹路
pháinn-lōo
 
18歹命
pháinn-miā
 
19歹命人
pháinn-miā-lâng
 
20歹物
pháinn-mi̍h/pháinn-mn̍gh
 
21歹年冬
pháinn-nî-tang
 
22歹腹肚
pháinn-pak-tóo
 
23歹癖
pháinn-phiah
 
24歹勢
pháinn-sè
 
25歹死
pháinn-sí
 
26歹聲嗽
pháinn-siann-sàu
 
27歹心
pháinn-sim
 
28歹性地
pháinn-sìng-tē/pháinn-sìng-tuē
 
29歹代
pháinn-tāi
 
30歹銅舊錫
pháinn-tâng-kū-siah
 
31歹剃頭
pháinn-thì-thâu
 
32歹聽
pháinn-thiann
 
33歹天
pháinn-thinn
 
34歹手爪
pháinn-tshiú-jiáu/pháinn-tshiú-niáu
 
35
pháinn-tshuā-thâu
 
36歹喙
pháinn-tshuì
 
37歹喙斗
pháinn-tshuì-táu
 
38歹食
pháinn-tsia̍h
 
39歹積德
pháinn-tsik-tik
 
40歹症頭
pháinn-tsìng-thâu
 
41歹話
pháinn-uē
 
42歹運
pháinn-ūn
 
43做歹
tsò-pháinn/tsuè-pháinn
 
44


tái
 

1謀財害命
bôo-tsâi-hāi-bīng
 
2
hāi
 
3害去
hāi–khì
 
4害了了
hāi-liáu-liáu
 
5害蟲
hāi-thâng
 
6陷害
hām-hāi
 
7妨害
hông-hāi
 
8厲害
lī-hāi
 
9敗害
pāi-hāi
 
10殺害
sat-hāi
 
11傷害
siong-hāi
 
12傷天害理
siong-thian-hāi-lí
 
13受害
siū-hāi
 
14損害
sún-hāi
 
15災害
tsai-hāi
 

1破壞
phò-huāi
 
2


huāi
 

 

 

1
bái
 
2
bái bī
 
3
bái-kâu
 
4
bái-tsâi
 
5
bái-tsáinn
 
6
bái-tshiú
 
7
bē-bái/buē-bái
 
8起毛
khí-moo bái
 
9
sue-bái
 

 

1迷亂
bê-luān
 
2混亂
hūn-luān
 
3淫亂
îm-luān
 
4擾亂
jiáu-luān/liáu-luān
 
5亂彈
lān-thân
 
6
luān
 
7亂講
luān-kóng
 
8亂來
luān-lâi
 
9亂世
luān-sè
 
10亂使
luān-sú
 
11亂操操
luān-tshau-tshau
 
12亂鐘仔
luān-tsing-á
 
13天反地亂
thinn-huán-tē-luān/thinn-huán-tuē-luān
 
14錯亂
tshò-luān
 
15戰亂
tsiàn-luān
 
16作亂
tsok-luān
 
17


lān
 

 

 

最後修改日期: 2010 年 5 月 4 日

作者